Azərbaycan və Somali arasında strateji tərəfdaşlıq: Yeni əməkdaşlıq istiqamətləri

Fevralın 12-də Somali Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud Azərbaycana rəsmi səfər edib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ilə keçirilən görüşdə iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi, hərbi və humanitar sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi müzakirə olunub və bir sıra mühüm sənədlər imzalanıb. Bu səfər Azərbaycan-Somali münasibətlərində yeni mərhələnin başlanğıcı kimi qiymətləndirilir.

İkitərəfli əməkdaşlıq və strateji tərəfdaşlıq

Azərbaycan və Somali liderləri geosiyasi vəziyyəti və hər iki ölkənin qarşılaşdığı çağırışları müzakirə ediblər. Onlar ərazi bütövlüyü və suverenlik məsələlərində qarşılıqlı dəstək ifadə edərək, terrorçuluq və ekstremizmə qarşı mübarizədə vahid mövqe nümayiş etdiriblər. Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın 1990-cı illərdən başlayaraq ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəsi və 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyi uğurlar barədə Somali liderini məlumatlandırıb.

Görüş zamanı siyasi sabitliyin ölkələrin inkişafı üçün əsas şərt olduğu vurğulanıb və qarşılıqlı əlaqələrin gücləndirilməsinin hər iki tərəf üçün əhəmiyyətli olduğu qeyd edilib.

Təhsil sahəsində əməkdaşlıq: Somali tələbələri üçün yeni imkanlar

İki ölkə arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Hazırda bəzi Somali tələbələri Azərbaycanda Heydər Əliyev adına təqaüd proqramı çərçivəsində təhsil alırlar. Yeni razılaşmaya əsasən, bu sahədə imkanlar genişləndiriləcək və ilk mərhələdə 10 yeni Somali tələbəsi Azərbaycanda təhsil almaq imkanı əldə edəcək. Gələcəkdə isə bu sayın daha da artırılması nəzərdə tutulur.

Bu təşəbbüs Somali üçün yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasına töhfə verəcək və ölkənin inkişafına dəstək olacaq. Eyni zamanda, Azərbaycan universitetlərində Somalidən gələn tələbələrin müasir təhsil proqramlarına çıxış əldə etməsi onların peşəkar inkişafına müsbət təsir göstərəcək.

İqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi və sərmayə imkanları

Azərbaycan və Somali arasında iqtisadi əməkdaşlıq genişləndirilməkdədir. Səfər çərçivəsində Somali iqtisadiyyatına sərmayə qoyuluşu məsələsi müzakirə edilib. Bu məqsədlə, Azərbaycanın böyük nümayəndə heyəti Somaliyə səfər edərək investisiya imkanlarını araşdırıb.

Azərbaycan tərəfi Somalidə infrastruktur, liman qurğuları və kənd təsərrüfatı sahələrində potensial sərmayə imkanlarını nəzərdən keçirir. Somali lideri kənd təsərrüfatında böyük potensialın olduğunu qeyd edib və Azərbaycan bu sahədə öz təcrübəsini bölüşməyə hazır olduğunu bildirib.

Azərbaycanın kənd təsərrüfatında özünü təmin edən model yaratmaq istiqamətindəki uğurları Somali üçün nümunə ola bilər. Bu sahədə əməkdaşlıq təkcə iqtisadi əlaqələri deyil, həm də ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Müdafiə və hərbi sənaye sahəsində əməkdaşlıq

Azərbaycan və Somali arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığın inkişafı da diqqət mərkəzindədir. İmzalanmış müqaviləyə əsasən, iki ölkə arasında müdafiə sənayesi sahəsində tərəfdaşlıq genişləndiriləcək.

Azərbaycan müdafiə avadanlıqlarının böyük hissəsini istehsal edərək güclü müdafiə sənayesi potensialı yaradıb. İndi isə bu təcrübəni Somali ilə bölüşməyə hazırdır. Eyni zamanda, Azərbaycanın hərbi təcrübəsi, xüsusilə də 2020-ci ildə baş tutan İkinci Qarabağ müharibəsində və sonrakı antiterror əməliyyatlarında əldə etdiyi nailiyyətlər Somali üçün maraqlı ola bilər.

Bu kontekstdə, Somali Prezidentinin Azərbaycan müdafiə sənayesi ilə tanış olması planlaşdırılır. Həmçinin, hərbi təlimlərin təşkili, xüsusi təyinatlı qüvvələrin təcrübə mübadiləsi və müdafiə avadanlıqlarının birgə istehsalı məsələləri nəzərdən keçirilir.

Beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində qarşılıqlı dəstək

Azərbaycan və Somali beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığı daha da gücləndirmək barədə razılığa gəliblər. Xüsusilə BMT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər beynəlxalq qurumlarda iki ölkə bir-birinə dəstək verməyə davam edəcək.

Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan nüfuzu və Somalinin Afrika regionundakı mövqeyi bu əməkdaşlığın qarşılıqlı faydalı olacağını göstərir. Xarici işlər nazirlərinin mütəmadi görüşlər keçirməsi və ortaq maraqların qorunması üçün strateji addımlar atması nəzərdə tutulur.

İmzalanmış sənədlər və əməkdaşlığın rəsmi əsasları

Səfər çərçivəsində Azərbaycan və Somali arasında aşağıdakı mühüm sənədlər imzalanıb:

Dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu – Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi ilə Somali Federativ Respublikasının Prezidentinin Ofisi arasında imzalanıb. Bu memorandum dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində təcrübə mübadiləsini nəzərdə tutur.

Yaşıl enerji sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu – Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi ilə Somali Federativ Respublikasının Energetika və Su Ehtiyatları Nazirliyi arasında imzalanıb. Saziş yaşıl enerji sahəsində birgə layihələrin həyata keçirilməsinə yönəlib.

Təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş – Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi ilə Somali Federativ Respublikasının Təhsil, Mədəniyyət və Ali Təhsil Nazirliyi arasında imzalanıb. Bu saziş iki ölkə arasında təhsil əlaqələrinin inkişafına xidmət edəcək.

Müdafiə və müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş – Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Somali Federativ Respublikası Hökuməti arasında imzalanıb. Bu saziş hərbi sahədə təcrübə mübadiləsi və birgə istehsal layihələrini əhatə edir.

Nəticə: Azərbaycan və Somali əlaqələrinin yeni dövrü

Somali Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə arasında strateji əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə təkan verib. Siyasi, iqtisadi, hərbi və humanitar sahələrdə imzalanmış razılaşmalar Azərbaycan-Somali əlaqələrinin daha da inkişaf edəcəyini göstərir.

Bu əməkdaşlıq təkcə iqtisadi və hərbi əlaqələrlə məhdudlaşmır, eyni zamanda təhsil, enerji və beynəlxalq diplomatiya sahələrində də iki ölkənin maraqlarına xidmət edir. Azərbaycan və Somali arasında qurulan bu yeni tərəfdaşlıq modeli gələcəkdə daha geniş miqyasda birgə layihələrin həyata keçirilməsinə şərait yaradacaq.

Millət vəkili Rövşən Şahbaz oğlu Muradov

İnterPosta.info